دورۀ سدوزائیتعمیر بقعۀ آرامگاه شاه اسحق ختلانی مشهور به شاه شهید
علی احمد کهزاد
یکی دیگر از آبادی های زمان سلطنت احمد شاه بابا تعمیر مقبرۀ شاه اسحق ختلانی مشهور به شاه شهید است که در مقابل جناح شرقی بالاحصار کابل قرار دارد. خود مرقد لوحه سنگ ندارد سر دروازۀ گنبد کتیبه ئی در سنگ سفید موجود است که به آبادی بقعۀ ارامگاه در عصر اعلیحضرت احمد شاه بابا غازی اشاره میکند و از آن معلوم میشود که یاقوت خان که همان یاقوت خواجه سرای شاه موصوف میباشد به تعمیر مزار مذکور صرف مساعی کرده است. آرامگاه شاه اسحق ختلانی قبل از زمان احمد شاه هم گنبدی داشته و چون با مرور زمان کهنه و مندرس شده بود در سال ۱۱۸۳ که مصادف به سال بیست سوم سلطنت احمد شاه بابا میباشد سر از نو تعمیر شده است که اقلاً گنبدی آن تا حال باقی مانده اینک اشعار متن کتیبه:
چو احمد شاه بر روی زمین شد
در اقلیم ظفر مسند نشین شد
چوپا را بر رکاب اشهب آورد
فلک کفتا که اقبالش قرین شد
بعصرش شیر و بز یکجا خورند آب
که در عالم نهیبش اینچنین شد
بغبر او سما افتد تزلزل
چو از راه غضب چین بر جبین شد
عدو زیر زره چون آب بنشست
چو در روز نبردش دل بکین شد
شرف از بسکه دارد استانش
مکان بوسۀ خاقان چبن شد
چو نور احمدی بر چهره دارد
از آن رونق ده اسلام و دین شد
غلام خاصه اش یاقوت خان است
که تعمیر مزار آتش یقین شد
چو در راه خدا گردید سالک
کمند مقصدش حبل المتین شد
مزار شه شهید از سر بنا کرد
زلطف حق حصولش محسنین شد
چو سر کاری نمود الله وردی
مدد گارش امیر المومنین شد
رساندش چون با تمام از سر سعی
تو گوئی همچو فردوس برین شد
پی تاریخ چون ارشاد فرمود
سرانجامش زمحجوب حزین شد
چو کرد او مشورت با عقل ناقص
بگفتا با ظفر تاریخ این شد
بتاریخ سنه یکهزار و یکصد و هشتاد و سه هجری بود که تمام شد ۱۱۸۳