دشت ناور
دشت ناور یک منطقۀ مهم در ولایت غزنی، افغانستان است که به خاطر اهمیت باستانشناسی و فرهنگیش، معروف است. این دشت پهناور که در ارتفاعات بلند (تقریباً ۳۰۰۰ متر از سطح دریا) واقع شده است، به خاطر زیبائی طبیعی، تالابهای فصلی و اهمیت تاریخی آن، مشهور و شناخته شده میباشد.
۱. اهمیت باستانشناسی:
- ساحۀ شکار: ۵۰۰۰۰، پیش از سنۀ مشترک
- آثار بودایی: شواهد نشان میدهد که دشت ناور در دوران امپراتوری کوشانی (قرن اول تا سوم س.م) یک مرکز فرهنگی و مذهبی پررونق بوده است.
- استوپه ها و صومعه ها: باستانشناسان بقایای استوپه ها و مجموعه های صومعه ئی بودائی را کشف کرده اند که نشان میدهد این منطقه بخشی از جاده ابریشم بودائی بوده است.
- کتیبه ها و هنر سنگی: کتیبه ها و حکاکیهای متعددی از دوره های مختلف در این منطقه یافت شده است.
۲. ویژگیهای زمینشناسی و طبیعی:
- این دشت میزبان دریاچه ناور است، یک تالاب فصلی که پرنده گان مهاجر را جذب میکند.
- منطقه با زمینهای کوهستانی احاطه شده و به عنوان یک منطقه مهم اکولوژیکی شناخته میشود.
۳. اهمیت تاریخی:
- این منطقه چهارراهی برای تجارت و تبادل فرهنگی بوده که بخش های مختلف دنیای باستان، از جمله آسیای میانه، شبه قاره هند و فارس را به هم پیوند میداده است.
- در دوران بودائی و بعدها در دوران ظهور تمدن اسلامی در منطقه، نقش مهمی ایفا کرده است.
۴. میراث فرهنگی:
- سنتها و داستانهای محلی هنوز هم بازتابی از گذشته باستانی این منطقه استند.
- دشت ناور همچنان بخشی از روایت غنی تاریخی افغانستان است.
مشکلات حفاظتی:
- مانند بسیاری از مکانهای باستانی در افغانستان، دشت ناور همچنان با تهدیدهای از جمله بیتوجهی، غارت و کمبود تلاشهای حفاظتی مناسب مواجه است.
- عوامل محیطی مانند فرسایش و تغییرات اقلیمی نیز بر وضعیت این مکان تأثیر میگذارد.
دشت ناور گواهی بر تاریخ غنی و متنوع افغانستان است که نقش این سرزمین را به عنوان پلی فرهنگی میان تمدنهای باستانی نشان میدهد.
د دشت ناور یو مهم ځای دی چې د افغانستان د غزني په ولایت کې موقعیت لري، او د دې د لرغونپوهنې او کلتوري اهمیت له امله مشهور دی. دا پراخه دښته چې په لوړوالی کې (نږدې ۳۰۰۰ متر د سمندر له سطحې څخه) پرته ده، د خپلې طبیعي ښکلا، موسمي ډنډونو، او تاریخي اهمیت له امله پېژندل شوې او مشهوره ده.
۱. د لرغونپوهنې اهمیت:
- د ښکار سیمه: ۵۰۰۰۰ کاله مخکې له میلاد څخه.
- د بودایي دورې آثار: شواهد ښيي چې د دشت ناور سیمه د کوشاني امپراتورۍ په دوران کې (لومړۍ تر درېیمه پېړۍ میلادي) یو مهم کلتوري او مذهبي مرکز و.
- استوپې او صومعې: لرغونپوهانو د بودایي استوپو او مذهبي ودانیو پاتې شوني موندلي، چې دا سیمه د بودایي ورېښمو لارې یوه برخه ښيي.
- کتیبې او ډبرین هنر: له بېلابېلو دورو څخه کتیبې او حکاکۍ په دې سیمه کې موندل شوې دي.
۲. ځمکپېژندنې او طبیعي ځانګړتیاوې:
- د دشت ناور کوربه د ناور جهیل دی، یو موسمي ډنډ چې د مهاجر مرغانو لپاره مهم ځای دی.
- دا سیمه د غرنیو ځمکو په منځ کې پرته ده او د یوه مهم ایکولوژیکي زون په توګه پېژندل کېږي.
۳. تاریخي اهمیت:
- دا سیمه د تجارت او کلتوري تبادلې یو څلور لارې وه، چې د لرغوني نړۍ بېلابېلې برخې لکه منځنۍ آسیا، د هند نیمه وچه، او فارس سره نښلولې.
- د بودایي دورې په وخت او وروسته د اسلامي تمدن د ظهور په دوران کې یې مهمه ونډه لرله.
۴. کلتوري میراث:
- محلي دودونه او کیسې لا هم د دې سیمې د لرغونې تېر یوه هنداره ده.
- د دشت ناور د افغانستان د تاریخي شتمنۍ یوه برخه ده.
د ساتنې ستونزې:
- لکه د افغانستان ډېر لرغوني ځایونه، د دشت ناور ځای هم له ګواښونو سره مخ دی، لکه بېپامۍ، لوټ او د مناسبې ساتنې هڅو نشتون.
- چاپېریالي عوامل لکه فرسایش او اقلیمي بدلونونه هم په دې سیمه اغېز لري.
د دشت ناور سیمه د افغانستان د بډایه او متنوع تاریخ شاهد دی، او د دې ځای رول د لرغوني تمدنونو ترمنځ د کلتوري پل په توګه څرګندوي.
- https://www.darivoa.com/a/nawar-desert/5260157.html