باغ بابر
باغ بابر یکی از آثار تاریخی و فرهنگی بسیار مهم افغانستان است که به دوره تیموریان برمیگردد. این باغ بهعنوان یک شاهکار معماری و فرهنگی نقش مهمی در تاریخ و تمدن افغانستان داشته است.
۱- موقعیت دقیق جغرافیائی
باغ بابر در شهر کابل، پایتخت افغانستان، واقع شده است. این باغ در منطقه شیوه کی، در جنوب شرقی شهر کابل و نزدیک به منطقه کوه شیر دروازه، قرار دارد.
۲- موقعیت عرض و طول جغرافیائی
عرض جغرافیائی باغ بابر تقریباً ۳۴٫۴۸۴۹ درجه شمالی و طول جغرافیائی آن ۶۹٫۱۹۱۲ درجه شرقی است.
۳- پیشینۀ تاریخی
باغ بابر در سال ۱۵۲۸ سنه مشترک توسط بابر، بنیانگذار امپراتوری گورگانیان، تأسیس شد. بابر که علاقهمند به طبیعت و باغسازی بود، این مکان را بهعنوان محل دفن خود انتخاب کرد. باغ پس از وفات او، بهویژه در دوره های مختلف، مورد توجه قرار گرفت و چندین بار احیا شد. در قرن بیستم، با تلاشهای باستانشناسان و متخصصین افغان و بینالمللی، باغ بابر بازسازی شد.
۴- ویژهگیهای معماری
باغ بابر یک نمونه برجسته از باغهای چهار باغ است که سبک معماری اسلامی و تیموری را نمایان میکند. این باغ به شکل تراسدار ساخته شده و دارای آبنماها، جویبارها و حوضچه های متعددی است. طرح متقارن و زیبای باغ، همراه با استفاده از درختان میوه و گیاهان معطر، فضای آرامشبخشی ایجاد کرده است.
۵- اهمیت فرهنگی
باغ بابر نمادی از هنر و تمدن افغانستان است و اهمیت ویژه ئی در تاریخ فرهنگی کشور دارد. این باغ مکانی برای تجمعهای فرهنگی، ادبی و اجتماعی بوده و همچنان بهعنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم افغانستان شناخته میشود. آرامگاه بابر نیز در این باغ قرار دارد که ارزش معنوی و تاریخی آن را دوچندان کرده است.
۶- نام کاشف و سال کشف آن
باغ بابر هیچگاه کاملاً فراموش نشده بود، اما در اواخر قرن بیستم، کار احیای گسترده آن توسط بنیاد آقاخان و اداره های مربوطه در سال ۲۰۰۲ سنه مشترک آغاز شد. این پروژه به رهبری متخصصین افغان و حمایت بینالمللی انجام شد.
باغ بابر بهعنوان یکی از افتخارات فرهنگی افغانستان، یادگاری از هنر و تاریخ این سرزمین است که همچنان الهامبخش هنر و معماری در منطقه و جهان میباشد.
د بابر باغ د افغانستان یو له مشهورو تاریخي او کلتوري آثارو څخه دی چې د تیموریانو د دورې پورې اړه لري. دغه باغ د افغانستان د تمدن او تاریخ یو هنري او کلتوري شاهکار ګڼل کېږي.
۱- دقیق جغرافیایي موقعیت
بابر باغ د افغانستان په پلازمېنه کابل کې موقعیت لري. دغه باغ د شیوهکی په سیمه کې، د کابل په سوېل ختیځ کې، د کوه شیر دروازه د غرونو ته نږدې پروت دی.
۲- د عرض او طول جغرافیایي موقعیت
د بابر باغ جغرافیایي عرض تقریباً ۳۴.۴۸۴۹ شمالي درجې او طول یې ۶۹.۱۹۱۲ ختیځې درجې دی.
۳- تاریخي شالید
بابر باغ د سنه ۱۵۲۸ د مشترک کال په شاوخوا کې د مغولو امپراتورۍ بنسټګر بابر جوړ کړ. بابر چې د طبیعت او باغ جوړونې سره ځانګړې مینه لرله، دغه ځای یې د خپل وروستي ارام ځای په توګه غوره کړ. له هغه وروسته، باغ په مختلفو دورو کې ډېر ارزښت ترلاسه کړ او څو ځله یې بیا رغونه شوې ده. په شلمه پېړۍ کې، د افغان او نړیوالو متخصصینو په هڅو دغه باغ بیا ورغول شو.
۴- د معمارۍ ځانګړتیاوې
بابر باغ د څلور باغونو یو غوره مثال دی چې د اسلامي او تیموري معمارۍ بڼه څرګندوي. دغه باغ په تراسدار بڼه جوړ شوی او په کې د اوبو ویالې، فوارې او حوضونه شته. د باغ متقارن ډیزاین او د مېوې ونو او خوشبویه بوټو استعمال یې یو ارامه او زړه راښکونکی چاپېریال رامنځته کړی دی.
۵- کلتوري اهمیت
بابر باغ د افغانستان د هنر او تمدن یو سمبول دی او په ملي کچه ځانګړی ارزښت لري. دغه باغ د کلتوري، ادبي او ټولنیزو غونډو ځای پاتې شوی دی او نن ورځ هم د افغانستان یو له مشهورو سیاحتي ځایونو څخه ګڼل کېږي. د بابر مزار چې په دې باغ کې پروت دی، د باغ معنوي او تاریخي ارزښت لا زیاتوي.
۶- موندونکی او د موندنې
بابر باغ هېڅکله په بشپړ ډول هېر شوی نه و، خو په شلمه پېړۍ کې د ۲۰۰۲ کال په شاوخوا کې د آغا خان کلتوري بنسټ او اړوندې ادارې د دې باغ د بیا رغونې کار پیل کړ. دغه پروژه د افغان متخصصینو په مشرۍ او د نړیوالو په ملاتړ ترسره شوه.
بابر باغ د افغانستان د کلتوري ویاړ په توګه د دې هیواد د هنر او تاریخ د غني میراث یوه روښانه بېلګه ده او لا هم په سیمه کې د هنر او معمارۍ لپاره الهامبښونکی رول لري.
- https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Babur_Gardens.jpg