مناره های هرات
۱- موقعیت دقیق جغرافیائی:
مناره های هرات در غرب افغانستان و در شهر هرات ولایت هرات واقع شده اند. این مناره ها در نزدیکی بقایای مدرسه های تاریخی و باغهای مشهور هرات قرار دارند و بعنوان یکی از نشانه های برجسته فرهنگی و تاریخی این ولایت شناخته میشوند.
۲- موقعیت عرض و طول جغرافیائی:
- عرض جغرافیائی: ۳۴.۳۳۴۷° شمالی
- طول جغرافیائی: ۶۲.۱۷۴۵° شرقی
۳- پیشینه تاریخی:
مناره های هرات به دوران تیموریان و در قرن ۹ سنه مشترک برمیگردند. این مناره ها بخشی از مجموعه های بزرگ مذهبی و علمی، شامل مدارس و مساجد بودند که توسط سلطان شاهرخ تیموری و دیگر حاکمان این خاندان ساخته شدند. ساخت این مناره ها نشانگر اوج هنر و معماری دوره تیموری است. هرچند بسیاری از سازه های اطراف تخریب شده اند، اما مناره ها بعنوان نمادهای استقامت و شکوه باقی مانده اند.
۴- ویژهگیهای معماری:
مناره های هرات بلند و استوانه ئی شکل استند و دارای تزئینات کاشی کاری با رنگ های فیروزه ئی، نقوش هندسی و خطوط قرآنی میباشند. ارتفاع هر مناره به طور متوسط به حدود ۵۰ متر میرسد و به دلیل ساختار مستحکم، توانسته اند قرنها در برابر بلایای طبیعی و حوادث انسانی مقاومت کنند. مصالح اصلی ساخت آنها خشت پخته و گچ بوده که با ظرافت خاصی طراحی و تزئین شده اند.
۵- اهمیت فرهنگی:
مناره های هرات بعنوان نماد فرهنگ، علم و هنر در دورۀ تیموریان، اهمیت ویژه ئی دارند. این مناره ها نه تنها نشان دهنده میراث تاریخی افغانستان استند، بلکه پیوند عمیق میان هنر، مذهب و دانش در آن دوران را به تصویر میکشند. مناره ها همواره الهامبخش هنرمندان، معماران و محققان بوده و بعنوان یکی از افتخارات فرهنگی افغانستان شناخته میشوند.
۶- نام کاشف و سال کشف:
مناره های تاریخی هرات از همان ابتدا در میان مردم شناخته شده بودند و نیازی به کشف نداشتند. با این حال، در اوایل قرن ۲۰ س.م، باستان شناسان اروپایی، به ویژه "آلفرد فوشر"، در سال ۱۹۲۱ س.م، تحقیقات مفصلی روی این مناره ها انجام دادند. این تحقیقات به شناسایی ارزش جهانی این بناها کمک کرد و توجه جامعه بین المللی را به میراث فرهنگی افغانستان جلب نمود.
۱- دقیق جغرافیائی موقعیت:
د هرات منارې د افغانستان لویدیځ ته، د هرات ولایت په مرکز هرات ښار کې موقعیت لري. دغه منارې د هرات د تاریخي مدرسو پاتې شونو او مشهور باغونو ته نږدې دي او د دې ولایت د کلتوري او تاریخي نښو په توګه پیژندل کیږي.
۲- د عرض البلد او طول البلد موقعیت:
- عرض البلد: ۳۴.۳۳۴۷° شمالي
- طول البلد: ۶۲.۱۷۴۵° ختیځ
۳- تاریخي شالید:
د هرات منارې د تیموریانو دورې پورې اړه لري او د ۹ سنې مشترک په پېړۍ کې جوړې شوې دي. دغه منارې د مذهبي او علمي ودانیو لکه مدرسو او جوماتونو یوه برخه وې، چې د سلطان شاهرخ تیموري او د دې کورنۍ نورو واکمنانو لخوا جوړې شوې وې. د دغو منارو جوړښت د تیموریانو د هنر او معمارۍ لوړوالی څرګندوي. سره له دې چې د شاوخوا ودانیو ډېره برخه له منځه تللې، منارې لا هم د مقاومت او عظمت د سمبول په توګه پاتې دي.
۴- د معماري ځانګړتیاوې:
د هرات منارې اوږدې او استوانې بڼه لري او د فیروزه ای رنګه کاشیکاریو، هندسي نقشونو او قرآني لیکنو په وسیله ښکلي شوې دي. د هرې منارې لوړوالی په منځنۍ توګه شاوخوا ۵۰ متره دی. د قوي جوړښت له کبله دغه منارې د طبیعي افتونو او انساني پېښو په وړاندې له پېړیو راهیسې مقاومت کړې دی. د دې جوړښت لپاره اصلي مواد لکه پخه خښته او ګچ کارول شوي، چې په ډېره ماهرانه توګه ډیزاین او ښکلې شوې دي.
۵- کلتوري ارزښت:
د هرات منارې د تیموریانو په دوره کې د فرهنګ، علم او هنر د سمبول په توګه ځانګړی اهمیت لري. دغه منارې نه یوازې د افغانستان د تاریخي میراث استازیتوب کوي، بلکې په هغه دوره کې د هنر، مذهب او پوهې ژور تړاو ښکاره کوي. دغه منارې تل د هنرمندانو، معمارانو او څېړونکو لپاره د الهام سرچینه وې او د افغانستان د فرهنګي ویاړونو په توګه پېژندل کیږي.
۶- د موندنې نوم او کال:
د هرات منارې د خلکو لپاره له پیل څخه پېژندل شوې وې او د بیا موندنې اړتیا نه وه. سره له دې، د ۲۰ سنې مشترک په پیل کې، اروپایي لرغونپوهانو په ځانګړې توګه "الفرید فوشر" په ۱۹۲۱ سنې مشترک کې د دغو منارو په اړه پراخې څېړنې وکړې. دغه څېړنو د دې ودانیو نړیوال ارزښت په ډاګه کړ او د افغانستان کلتوري میراث ته یې نړیواله توجه راجلب کړه.